Circa An. Chr. CCCXCIV.

[Commentarius]

Almachius sive Telemachus, Martyr Romae (S.)

Ex variis Avct.

[1] Kalendis Ianuariis sanguinem pro Christi gloria fudit Almachius siue Telemachus: de quo Martyrologium Romanum: Romæ S. Almachij Martyris, [S. Almachius siue Telemachus ethnicos reprehendens Kalen. Ian. occisus.] qui iubente Alipio Vrbis Præfecto, cum diceret, Hodie Octauæ Dominici diei sunt, cessate a superstitionibus idolorum & a sacrificiis pollutis; a gladiatoribus occisus est. Eadem cetera fere omnia habent Martyrologia. addit Beda, & Petrus de Natalibus lib.2.cap.3.hac de causa captum & a gladiatoribus occisum. Vetus Martyrologium Romanum: Romæ S. Almachij decollati sub Alippio Vrbis Præfecto. MS. Martyrologium S. Hieronymi: Natalis Coronæ, qui iubente Asclepio Vrbis Præfecto cum diceret, Hodie Octauæ Dei cæli sunt, cessate a superstitionibus hac idolorum & sacrificiis pollutis, a gladiatoribus hac de causa occisus est.

[2] Rem gestam ita narrat Theodoretus lib. 5. historiæ Ecclesiasticæ, cap. 26. Honorius Europæ potitus imperio, pugnas gladiatorias, quæ Romæ olim fieri consueuerant, tali inductus occasione sustulit. [Ex Oriente Romam venit.] Telemachus quidam vitam excolens monasticam, profectus ex Oriente, hac de causa Romam contendit. Ac dum sceleratum illud edebatur spectaculum, in stadium ipse ingreditur, atque ad gladiatores descendens, mutuam inter eos dimicationem sedare nititur. Itaque crudelis cædis spectatores accensi iracundia, & a dæmone, qui ex illa sanguinis effusione voluptatem capiebat, [Lapidibus obruitur.] ad furorem impulsi, pacis auctorem lapidibus obruerunt. Qua re cognita Imperator admirabilis Telemachum in Martyrum inuictorum numerum adscripsit; [Refertur in numerum Martyrii.] crudele autem illud spectaculi genus penitus sustulit. Hæc Theodoretus. Videtur igitur a spectatoribus, forte & gladiatoribus, lapidibus primum appetitus sanctus Martyr, deinde iussu Præfecti ad sedandum populi tumultum comprehensus, moxq; inaudita causa gladiatoribus iterum traditus trucidandus.

[3] Petrus Galesinius & Philippus Ferrarius hæc ad Diocletiani tempora reuocant, quod non existiment sub religiosissimo Principe Honorio Vrbis Præfecturam homini ethnico creditam. Sed quot post quoque magnis muneribus functi ethnici ac hæretici? Negant cultum idolorum tum viguiße. Non erat ita tamen penitus extinctus, vt non ludi profano more adhuc fierent.

[4] Alipium vero hunc (qui aliis Asclepius, Asclippius; [Quis hic Alipius Vrbis Præfectus.] Palladio, Galesinio, & Ferrario Alypius, Adoni Alippius, Bellino & Maurolyco Olympius) censet Baronius Faltonium Probum Alipium Q. Clodij Hermogeniani fratrem fuisse, qui post Aegypti Præfecturam gerens Ioannis Anachoretæ congressu ad meliorem frugem videtur reuocatus, vt ex historiæ Lausiacæ cap. 23. patet: ideoq; sub Theodosio potius quam Honorio hæc gesta censet Baronius.